Civilization VI – İnceleme

Sid Meier ismini duyunca tüylerim diken diken oluyor. 1980’lerden beri birçok oyunda parmağı olan bu efsane, oyun tarihine adını altın harflerle kazımış durumda. Ancak yarattığı bir seri var ki; 4X oyunlarının bir numarası (4X kısaltması “eXplore, eXpand, eXploit, eXterminate” terimlerinden gelmekte ve Türkçe olarak “keşfet, yayıl, sömür, yok et” demektir.) sıra tabanlı stratejilerin babası: Civilization. İçimdeki duygular çok yoğun sevgili okuyucu, nasıl anlatsam bilemiyorum. 6 senelik bekleyiş bitti. O büyük gün geldi. İşte karşınızda: Civilization VI

 

Nedir bu “medeniyet”?

Seriye yabancı olanlar ve ilk defa oynayacaklar için biraz oyundan bahsedeyim. Civilization; tur tabanlı bir oynanışa sahip, seçtiğiniz lider ve uygarlık ile taş devrinden uzay çağına uzanan bir süreçte diğer rakiplerinizi yenmek üzerine kurulu bir oyun. Oyunda şehirler inşa ediyor, diğer uygarlıklarla savaşıyor ve stratejik kararlarımızla zafere doğru yol alıyoruz. Oyunun bir güzelliği ise kazanmak için sadece savaşmanız gerekmemesi. Kültürel, bilimsel ve yeni oyunumuzla birlikte dini olarak da oyunu kazanabilirsiniz. Bu yüzden seçtiğiniz uygarlığı iyi tanımalı, avantajlarını bilmeli ve doğal koşulları dikkate alarak strateji kurup ilerlemeniz gerekiyor. İşte, Civilization’ı bu kadar eğlenceli ve güzel kılan şey: Stratejik derinlik.

İncelemenin bundan sonrası ise daha çok serinin bir önceki oyunuyla karşılaştırma şeklinde devam edecek. Civilization VI büyük yeniliklerle gelse de, temeli değişmediği için bu karşılaştırmayı yapmak kaçınılmaz.

Senin “arayüzüne” ne oldu?

Tabii ki oyunu açar açmaz fark ettiğimiz ilk şey görsellerdeki değişiklik. Civilization V’tekine göre görseller artık daha animasyon haline gelmiş. Bu iyi mi, kötü mü… Bence değil. Zaten Civilization’ın havası hiçbir zaman “fazla sert” olmadı. Masaüstü oyun yapısı, sıra tabanlı stratejik ögeler ile bu görsellerin gayet uyumlu olduğunu düşünüyorum. Tek şikayet ettiğim şey şehirlerin hala sönük kalması. Daha fazla detay ve görkem beklerdim. Işık ya da kaplamalardan ziyade görsel olarak da geliştiğinizi hissetmek, yaptığınız değişiklikleri görmek daha önemli.

Daha sonra ise arayüzde yapılan değişiklikler dikkatimizi çekiyor. Oyunun bu kısımda maalesef bazı sorunlar var. Civilization V’e nazaran daha karmaşık duruyor. Ya da daha alışamadığımdan kaynaklı, bilemiyorum. Ayrıca bazı durumlar saç baş yolduruyor. Israrla tıklamanıza rağmen kapanmayan pencereler, aktifleşmeyen düğmeler… Bunlar küçük şeyler olsa da, anlık kalp krizi yaşayabiliyorsunuz. İyileştirilmesi şart.

Müzikler ise yine ve yine harika. Civilization serisi bu konuda her zaman muntazam iş çıkarıyor. Müzikler atmosfer ile çok uyumlu, özellikle ana menüdeki müzik beni benden almış durumda… Christopher Tin’e hakkını buradan Başlat Tuşu olarak teslim ediyoruz.

Şimdi oyunun asıl kısmına gelip, yeni dinamikleri ve bir önceki oyunla farklılıkları ele alalım.

Ben de onu soruyorum, ne olmuş?

Civilization VI’da karşılaşacağınız ilk farklardan biri birimlerin hareketi olacak. Bir önceki oyunda tepe, nehir, orman geçerken eğer daha öncesinde düz arazi varsa iki altıgen ilerleyebiliyordunuz. Ancak durum artık böyle değil. Düz arazide 3 altıgen ilerleyebiliyorsun, mesela nehir geçiyorsanız bu 1 altıgene düşüyor. Bence yerinde olmuş. Şehirlerimizi konumlandırırken coğrafik olarak daha fazla kafa yormamız gerekecek.

Oyundaki en köklü değişikliklerden biri kültür alanında. Civilization V’teki sistemi unutabilirsiniz. Bir önceki oyunda kültüre fazla eğilmek gerekmiyordu, bir şekilde bu alanda ilerleyebiliyordunuz. Ancak değişen yapıyla bu tarih oluyor. Artık “bilim ağacı” gibi kültür ağacımız var ve stratejimize göre bir yol izliyoruz. Ayrıca devlet yapısı ile birlikte stratejimize göre politikalar belirleyebiliyoruz. Bu yapı ile belirli kartlara sahibiz ve kültürel seçimlerinize göre ekonomik, askeri ve diplomatik politikalar benimseyebiliyoruz. Yönetim biçimimiz ise kendi avantajlarının dışında, bu kartlardan hangi alanda kaç tane seçebileceğimiz konusunda rol oynuyor. Yani sözün kısası, kafa patlatmamızı gerektiren bir konu daha ortaya çıkıyor.

Diğer önemli değişiklik ise bölge sistemi. Artık şehrimizin altıgenlerine bölgeler inşa edebileceğiz. Eskiden tüm yapılarımız şehir merkezindeyken, artık altıgenlerimizi akıllı kullanmamız gerekecek. Yerel şekillerden bölgenin bonusları etkiliniyor ve her yere her bölgeyi yapamıyorsunuz. Bögeleri geliştirebiliyor, böylece bölgeden kazandığınız avantajları arttırabiliyorsunuz. Ama bir nokta var ki, bölgeler komik bir biçimde yıkılmıyor! Durum böyle olunca bazen havalimanı koyacak altıgen bulamıyorsunuz. Sonra kafanızı taşlara vurarak, neredeyse hiç kullanmadığınız bölgelere pişman oluyorsunuz. Bölgelerin yıkılamamasının açıklaması nedir, çok merak ediyorum doğrusu.

Bilim ve kültür ağaçlarımızdaki araştırmaları artık daha hızlı bitirme gibi bir şansımız var. Örneğin deniz kenarına bir şehir kurarsanız, denizcilik teknolojisi “boost“lanıyor, yani araştırmanız hızlanmış oluyor. Bir diğer deyişle araştırma için 12 tur gerekiyorsa, bir anda 6’ya iniyor. Bu nedenle çevreyi araştırmak, görevleri yapmak büyük bir önem arz ediyor. Mantıklı ve güzel bir değişiklik olmuş.

Beş işçi ile tüm oyunu bitirmek ise tarih oluyor. İşçilerimiz artık işini tamamlayınca “kayboluyorlar“. Bonuslarınıza göre değişen sayıda işçi üretiyorsunuz. Örneğin 4 işçi ürettiniz. Her yaptığınız işlemde bir işçiniz yok oluyor. Bu nedenle sürekli işçi üretmek zorunda kalıyorsunuz.

Muhteşem insanlar için ise artık diğer devletlerle kapışıyoruz. Bir havuz sistemi oluşturulmuş durumda, bu havuzdaki muhteşem insanlara ulaşmak için 3 yolunuz var: Gerekli olan puanları toplayabilir, altın ya da inancınızı (faith) harcayabilirsiniz. Hangi devlet bunlardan birini ilk yaparsa, muhteşem insan o devletin oluyor. Arayüzde hangi devletin hangi puanda olduğu da gözüküyor, bu nedenle arada sırada rakipleriniz ne durumda göz gezdirmenizde fayda var.

Aztekçe bilmiyorum, galiba yapamayacağım.

Bu kadar ayrıntı yeni başlayanları korkutmasın. Oyunun çok güzel bir eğitim kısmı var. Ayrıca zorluğu düşürerek oyuna alışma sürecinizi keyifli hale getirebilirsiniz. Zaten oynadıkça zamanın nasıl geçtiğini anlamayacak ve mekaniklere daha çok hakim olacaksınız. Sıra tabanlı olduğu için ise düşünmek için vaktiniz çok.

Civilization’da en önemli şey bir amacınızın olması ve bunun doğrultusunda ilerlemeniz. Her adımınız bir amaç doğrultusunda olmalı. Ortaya karışık oynarsanız, en azından normal seviyeden itibaren, kazanmanız çok zor. İlk turlardan itibaren hangi zafer için uğraşacağınızı seçmeniz lazım. Bunu belirlemek içinse içinde bulunduğunuz durumun iyi analizini yapmanız gerekiyor. Şehriniz nerede kurulu ve hangi kaynaklara sahip? Oynadığınız liderlerin ne gibi avantajları ve dezavantajları var? Yakınınızdaki liderler kim? Çünkü liderler gerçekleri gibi oyuna aktarılmış durumda. Mesela Gandi nasıl gerçekte barışçı bir lider olduysa, oyunda da barışçıl politikalar izliyor ve üzerinize nükleer bomba atabiliyor. Evet, yanlış okumadınız.

Barış içinde kalın ve nükleer bomba yapın.

Biraz önce okuduğunuz durum Civilization’ın önceki oyunlarında geçerliydi. Barış felsefesiyle efsaneleşmiş Gandi, Civilization serisinde “Nükleer Gandi” olarak anılıyordu. Çünkü Gandi oyunun belirli bir kısmından sonra çok saldırgan oluyor ve rakiplerine nükleer bomba atmaya başlıyordu. Aslında bunun sebebi oyunun bir hatasından kaynaklıydı. 1 ile 255 arasında değişen agresiflik skalasında, Gandi doğal olarak 1 puana sahipti. Ancak kültürel seçimlerden biri agresiflik puanına -2 yazdırdığından dolayı, Gandi’nin agresifliği -1 puana düşüyor ve oyunda bunu 254 puan olarak algılıyordu. Bu nedenle de Gandi en agresif liderlerden biri oluyor, nükleer bombaları kafanıza yağdırmaya başlıyordu. Yeni oyunda böyle bir şeyle daha karşılaşmadım ancak kim bilir? Belki üstümüzden bir atom bombası geçer.

Gülün dikenleri.

Oyundaki değişiklikleri ve yenilikleri kaba taslak anlatmaya çalıştım. Bazılarını sevdim, bazılarını sevmedim. Bunların dışında gerçekten artık kronikleşmiş ve bana mide krampı geçirten bazı konular var.

İlki yapay zeka. Artık bu konu cidden benim gözümden yaş getirtiyor. Seviyeyi arttırarak, yapay zekaya “hile yaptırmak” çözüm değil. Seviyeyi arttırdıkça yapay zekanın daha zekice ve stratejik kararlar vermesi lazım. Sene 2016, hala kolaya kaçıyorsun ey Fraxis… Bu kadar güzel bir oyuna, hala aynı türden yapay zeka kesinlikle yakışmıyor. Bir de işin diplomatik kısmı var, o da saçlarınızın dökülmesine yol açıyor. O kadar saçma şeyler çıkıyor ki, ağzım açık ekrana bakıyorum. Biraz önce birlik olarak başkasına savaş açtığımız güya “dost” uygarlık, iki tur sonra bize kınama yolluyor. Sabır…

Oyundaki lider sayısı da bana yeterli gelmedi. (Lider listesini yazının en sonunda bulabilirsiniz.) Çok az da diyemem ama daha fazlasını çıkış versiyonunda görmek isterdim. Ancak bunun dışında daha vahim bir durum var ki, koskoca Türk tarihinden hiçbir liderin olmaması. Önceki oyunun vanilya versiyonunda olan uygarlık, sonraki oyunda yok. Fraxis bazı konularda mehter takımı gibi, 2 ileri 1 geri… Ayrıca Osmanlı padişahları dışında, Mustafa Kemal Atatürk de kesinlikle bu oyunda olmalı. Bunun dışında liderlerin bonusları tatmin edici olsa da, özel birimlerin sayısı az. Daha fazla olması için hiçbir engel yok. Ne kadar özel birim, o kadar çok stratejik derinlik.

Ve asıl konu ise oyunun Türkiye fiyatı. Lafımı esirgemeyeceğim; bu fiyatı belirleyenler, Türkiye’deki oyun sektörüne ciddi darbe vuranlardır. Alım gücümüz diğer ülkelerle bir değilken, onu geçtim birebir kur çevirisinde bile 180 lira gibi bir fiyat çıkarken; 219 lira nedir? Bu nasıl açıklanabilir? 89 liraya AAA oyunlar çıkabiliyorken, bu fiyat kesinlikle oyunculara hakarettir.

Nasıl bilirdiniz?

Fiyat konusunu bir kenara atarsak (atmak çok zor), Civilization VI konusunda kafam çok karışık… “Civilization V’in tüm paketleri mi, yoksa VI mı?” konusu beni ciddi düşüncelere itiyor. Civilization VI kesinlikle kötü ya da ortalama bir oyun değil. Gayet güzel, keyifli, “bir tur daha” diyerek gecelerinizi harcayacağınız bir oyun. Ancak rakibi yine kendisi ve bu çekişmede kazananı belirlemek çok zor. Yeni getirilen dinamiklerin çoğu güzel ve yerinde olsa da, fiyat farkına değer mi? Kafamda deli sorular.

Eğer Civilization V’i tamamiyle “yalayıp yuttuğunuzu” düşünüyorsanız, hiç çekinmeden Civilization VI’ya geçebilirsiniz. Yeni dinamiklerle birlikte değişen stratejik ögeler sizi mutlu edecektir. Ancak seriye yeniyseniz ya da az zaman geçirdiyseniz, Civilization V’te de olduğu gibi, Civilization VI’nın da hatalardan giderilip, daha iyi bir hale getirilmesini beklemeniz daha iyi olacaktır. Bu sırada Civilization V’i saatlerce oynayabilirsiniz, tabii ki ek paketleriyle birlikte.

Ayrıca çok pahalı olan bu oyunu en azından normal fiyata almak isterseniz, Türk Telekom’un dijital oyun platformu Playstore’dan buraya tıklayarak Steam’den 43 lira uyguna temin edebilir, ayrıca oyunu satın aldığınız ay boyunca AKN’den muaf olabilirsiniz.

Civilization VI Uygarlık ve Liderleri

• Amerika, Teddy Roosevelt
• Mısır, Cleopatra
• Çin, Qin Shi Huang
• Japonya, Hojo Tokimune
• İngiltere, Victoria
• Fransa, Catherine de Medici
• Brezilya, Pedro II
• İskitler, Tomyris
• Almanya, Frederick Barbarossa
• İspanya, Phillip II
• Hindistan, Gandhi (Nam-ı değer Nükleer Gandi)
• Kongo, Mvemba a Nzinga
• Norveç, Harald Hardrada
• Yunanistan, Pericles
• Yunanistan, Gorgo
• Roma, Trajan
• Sümerler, Gilgamesh
• Arabistan, Saladin
• Rusya, Peter the Great
• Aztekler, Montezuma (ön sipariş yapanlara 90 günlük özel olacak, sonra herkes için oynanabilir olacak)